Prve večeri ovogodišnjih “Tešnjarskih večeri” u galeriji Narodnog muzeja Valjevo otvorena je izložba “Naša sugrađanka kraljica Draga: između slave i anateme”. Izložba je upriličena u saradnji valjevskog Narodnog muzeja i Muzeja rudničko-takovskog kraja, a njeni autori su viši kustos istoričar umetnosti Ana Ranković i viši kustos istoričar Aleksandar Marušić.
Jelena Nikolić Lekić, direktorka Narodnog muzeja Valjevo, ukazala je da je ovo vrlo značajna izložba koja je priređena u saradnji sa kolegama sa kojima valjevski Muzej godinama u nazad ima izuzetnu saradnju.
“Izložba je posvećena znamenitoj i veoma obrazovanoj Gornjomilovančanki, supruzi kralja Aleksandra Obrenovića i ukazuje na značajne detalje, uspone i padove, ne tako omiljene žene u srpskom narodu, u periodu od njenog rođenja 1866. godine, pa sve do 1903. godine, tačnije do Majskog prevrata. Izložba će biti otvorena do 12. avgusta i ovo je prilika da pozovem sve naše sugrađane, kao i goste grada, da posete Muzej i uživaju u ovoj izložbi”, istakla je prilikom svečanog otvranja izložbe Jelena Nikolić Lekić.
Kraljica Draga predstavljena je ovom izložbom iz ugla naše znamenite i obrazovane, ali skrajnute sugrađanke, koja je promenila srpsku istorijsku scenu. Jedan od autora ove reprezentativne postavke, Aleksandar Marušić, napomenuo je da priča Drage Obrenović i bez kreativne intervencije, sama po sebi, nalikuje scenariju koji bi oželeo svaki pozorišni ili filmski reditelj. Marušić je zajedno sa koleginicom kooatorkom izložbe Anom Ranković predstavio pre svega tužan istorijski momenat Majskog prevrata, ali ne zaboravivši sve ono zbog čega je Draga Obrenović – naša sugrađanka kraljica Draga.
Život lepe i načitane Rudničanke, unuke Nikole Milićevića Lunjevice, koja rano stupa u brak povinujući se očevoj volji na uštrb devojačkih snova, rano postaje udovica i posle smrti roditelja preuzima brigu nad mlađim sestrama i braćom, dobija nove tokove stupanjem u službu kraljice Natalije. Naklonost i ljubav mladog srpskog kralja bila je svojevrsna kompenzacija za prevremene životne nedaće. Trenutno zadovoljstvo kraljevskog života, okončano je krvavim krajem koji je ujedno označio i kraj epohe Obrenovića. Takav život, ili bar jedan od njegovih segmenata, više je nego podesan da se pretoči u film, roman ili izložbu.
Višegodišnji rad kustosa kulminirao je postavkom reperezentativnog vizuelnog doživljaja sa jasnim izlagačkim celinama, sa bogatom ilustrativnom građom i neobičnim muzeološkim idejama, pa su se detalji sa haljine kraljice Drage kao i detalji sa mnogobrojnih umetničkih predstava njoj posvećenih, našli na izložbenim panoima zajedno sa činjenicama, i to onim do sada neeksploatisanim, a izuzetno važnim za buduća istraživanja istorije 19. i početka 20. veka.
“Ova izložba je prilika da kroz zanimljive i ne tako poznate izložbene jedinice, zavičajni, usmerimo ka opštem pogledu na srpsku istoriju i vladarsku dinastiju Obrenović. Postavka je podeljena na segmente koji govore o životu Drage Obrenović: Poreklo i mladost, Gospođa Mašin, Dvorska gospođa kraljice Natalije, Verenica kralja Aleksandra, Kraljevsko venčanje, Život na dvoru, Kraljica Srbije, Kraljica Draga 1902-1903, Majska tragedija 1903, i konačno Percepcija ličnosti kraljice i događaja srpske istorijske scene u inostranstvu i kod nas”, kazao je o postavci njen koautor Aleksandar Marušić.